हिमाल प्रेस (२ साउन, २०८०) बाट विश्वभरको भूराजनीति खस्किँदो अवस्थामा छ। त्यसभित्र नेपालको भूराजनीति त झन् कुरै भएन। अहिलेको सरकारलाई के भन्ने? गठबन्धन कि राज्य संयन्त्रमा हालीमुहाली? मुलुकको विकास हुन राजनीतिक चेत खुल्नुपर्छ। त्यसका लागि अध्ययन जरुरी हुन्छ। विचारविमर्श र छलफल आवश्यक हुन्छ। तर अहिले त्यो पाइँदैन, र राजनीतिक नतृत्वकाे इसारामा सुझाव दिने चलन बसेकाे …
हिमाल खबरपत्रिका (२८ जेठ, २०८०) बाट भारतीय संसद् भवनमा राखिएको ‘अखण्ड भारत’को नक्सामा कपिलवस्तु, लुम्बिनी लगायत नेपाली भूभाग समेटिएपछि नेपालमा त्यसको विरोध भएको छ। नेपालले पनि ‘ग्रेटर नेपाल’को नक्सा अघि सार्नुपर्ने कतिपयको तर्क छ। बृहत् नेपालको विषयमा लुकिङ फर ग्रेटर नेपाल शीर्षकमा पत्रकार कनकमणि दीक्षितको लेख १९९३ मार्च/अप्रिलको अङ्ग्रेजी हिमालमा प्रकाशन भएको थियो। सोही लेख २०५० …
हिमाल खबरपत्रिका (१९ जेठ, २०८०) बाट प्रधानमन्त्री दाहालको भारत भ्रमण नेपालमा मोदी-सत्ताको उग्र हस्तक्षेपको यथार्थ नियाल्ने सन्दर्भ बनेको छ। जे देखिएको छ त्यसबारे नबोले देश-समाजको हित कसरी होला? भारतमा लोकतन्त्र क्षयीकरण भइरहँदा पनि संयुक्त राज्य अमेरिका नरेन्द्र मोदीको सरकारसँग सहकार्य गर्न तल्लीन छ। यसको एउटा प्रमुख कारण हो- उदीयमान् चीनप्रतिको उसको बढ्दो त्रास। त्यसैले नयाँ …
From Scroll.in (June 1, 2023) The agenda of the two prime ministers is intertwined in self-interest and to serve each other’s political careers rather than the societies they lead. The cynical intent evident in how the United States is cosying up to the Narendra Modi regime despite India’s rapid democratic retreat finds reflection in the …
हिमाल खबरपत्रिका (११ जेठ, २०८०) बाट नयाँ दिल्ली गुप्तचरी खेल र हिन्दूत्ववादी उक्साहट मार्फत नेपालको सार्वभौमिकतालाई गलाउन लागिपरेको छ। आधुनिक युगमा हाम्रो राज्यले यसअघि कहिल्यै नभोगेको यो तहको खतरालाई नजरअन्दाज नगरौं। भारतका अन्य कूटनीतिक नियोगहरूले जस्तै काठमाडौं लैनचौरस्थित भारतीय दूतावासले प्रयोग गरेको ट्याग लाइन ‘इन्डिया इन नेपाल’ (नेपालमा भारत)ले आर्थिक, वैकासिक र सांस्कृतिक वृत्तमा रहेको …
हिमाल खबरपत्रिका (३ जेठ, २०८०) बाट कार्यक्रममा सहभागी हुँदा मन लागेमा ताली पिटौं। तर, कसैको निर्देशन लुसुलुसु नमानौं। ताली बजाउनु आफूखुशी कुनै कुरा या कसैको क्रियालाई स्वागत गर्नु हो। यसमा ‘आफूखुशी’ भन्नुको अर्थ छ, ताली स्वस्फूर्त हुनुपर्छ, करकापको उपज होइन। तर, हामीकहाँ राजनीतिक होस्, सामाजिक वा सांस्कृतिक कार्यक्रममा उद्घोषकले माइकबाट निर्धक्क आह्वान गर्छन्, ‘अब फलाना …
‘India in Nepal’: From Jawaharlal Nehru to Narendra Damodardas Modi From The Wire (April 20, 2023) This is part one of the two-part ‘India in Nepal’ series. New Delhi’s escalating interventionism rankles Kathmandu and flies against India’s self-interest in a stable and successful neighbour. Timid when confronting world powers, New Delhi is actively working on manufacturing consent …
From The Wire (April 21, 2023) This is the second part of the two-part ‘India in Nepal’ series. Read the first here. The most benign period for Nepal’s relations with India was the brief flickering of the Gujral doctrine, which proposed non-reciprocity in dealing with the smaller neighbours in enlightened self-interest. India does not remember Gujral, while …
From The Wire (April 20, 2023) This is part one of the two-part ‘India in Nepal’ series. Read the second here. New Delhi’s escalating interventionism rankles Kathmandu and flies against India’s self-interest in a stable and successful neighbour. Timid when confronting world powers, New Delhi is actively working on manufacturing consent in Kathmandu. As with …
हिमाल खबरपत्रिका (३ वैशाख, २०८०) बाट मन नपरेका व्यक्तिलाई हिलो छ्याप्दै घृणा या कुण्ठा पोख्ने अस्त्र बनिरहेको छ, ‘डलरवादी’ या ‘डलरे’ गाली। सामाजिक सञ्जालको यस जमानामा सामाजिक सङ्कथन सामु एउटा ठूलै अवरोध तेर्सिएको छ, जसले विचारकहरूलाई तर्साइदिएको छ, वस्तुनिष्ठ छलफल अप्ठ्यारो तुल्याइदिएको छ, र आजसम्म सुरक्षित हाम्रो खुला समाजलाई चुनौती दिएको छ। त्यो हो, आफूलाई …