Skip to content

Kanak Mani Dixit

  • Home
  • About
  • हिमाल खबरपत्रिका
    • उकालो लाग्दा
  • Nepali Times
    • On the way up
  • Himal Southasian
    • HIMAL
  • Others
    • Articles about Kanak Mani Dixit
    • नागरिक
    • Scroll.in
    • The Kathmandu Post
    • The Rising Nepal
    • Podcasts
  • Books
    • Adventures of a Nepali Frog
  • Petitions
  • Videos
    • Saglo Samaj

राष्ट्रिय नेताको अन्तर्राष्ट्रिय शैली

October 24, 2017 by admin

हिमाल खबरपत्रिका (२९ असोज-११ कार्तिक, २०७४) बाट

अन्तर्राष्ट्रिय कार्यक्रमहरूमा औपचारिक प्रस्तुति दिनुपर्दा नेता/प्रतिनिधिले राष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारीको शैली अपनाए राम्रो।

जेनेभामा सम्पन्न विश्व श्रम संगठन (आईएलओ) को सम्मेलनमा राष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारी ।

मुलुकको पहिचान र प्रतिष्ठा धेरै कुरासँग गाँसिएका हुन्छन्, तर सबभन्दा टड्कारो त यहाँका राष्ट्रिय पदाधिकारीहरू स्वयं कसरी प्रस्तुत हुन्छन् भन्ने नै हो ।

उनीहरूका पहिरनदेखि भेटघाटमा शिष्टतासम्मका एक–एक कुरा विदेशी कूटनीतिज्ञदेखि आम नागरिकसम्मले अति महत्वका साथ हेरिरहेका हुन्छन् ।

औपचारिक रिशेप्शन् तथा ब्यांक्वेटहरूमा त झन् प्रस्तुतिले असाध्य महत्व राख्दछ– खानपिनको वेला काँटा चम्चाको प्रयोगदेखि बोलीको शैलीसम्म ।

केही समयअघि नयाँदिल्ली राष्ट्रपति भवनमा आयोजित ब्यांक्वेटमा एकजना नेपाली मन्त्रीले आफ्नो सीट छाड्दै कहिले चर्को स्वरले मोबाइलमा कुरा गरेको र नजिक पर्ने जो–कोही भारतीय नेताको हात समाई छेउमा लगेर कुरा गरेको दृश्यले भारतीयहरूबीच नै चर्चा पाएको थियो ।

औपचारिक भेटघाटमै निदाइदिने अनौठो ताल अर्का नेपाली मन्त्रीबाट त्यही भ्रमण सिलसिलामा देखिएको थियो ।

राजनीतिक नेतृत्वले देशभित्र हामीसामु जे जस्तो व्यवहार गरुन् त्यो देशभित्रको कुरा भयो, विदेश जाँदा चाहिं सतर्कताको बढी खाँचो छ । यो इज्जत/बेइज्जत र सार्वजनिक चासोको कुरा हो ।

यस सन्दर्भमा राष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारी र प्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवाको हालैका प्रस्तुतिलाई ‘कम्पेर एण्ड कन्ट्रास्ट’ गर्न सकिन्छ ।

न्यूयोर्कको कोलम्बिया युनिभर्सिटीमा प्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवा ।

विदेशमा रहँदाका सार्वजनिक प्रस्तुति अक्सर तयारीका साथ दिइने ‘प्रिपेर्ड’ भाषण हुन्छन् । ‘इम्प्रोम्प्टू’ बोल्नुपर्ने कार्यक्रमहरू पनि हुन्छन्– पत्रकारको प्रश्नको जवाफ दिंदा या विद्यार्थी, व्यवसायी, विद्वान्हरूको जिज्ञासा या टिप्पणीको प्रत्युत्तर दिंदा ।

हालैका चारवटा कार्यक्रमको लेखाजोखा गर्ने हो भने राष्ट्रपतिको हाउभाउ र प्रस्तुति प्रशंसनीय छन्, प्रधानमन्त्री देउवाको प्रस्तुतिमा सुधार आउनुपर्ने देखियो ।

गएको ७ असोजमा हाम्रा प्रधानमन्त्री संयुक्त राष्ट्रसंघको महासभामा २० वर्षको अन्तरालपश्चात् नेपालको सरकारप्रमुखको हैसियतले मन्तव्य दिंदै थिए ।

परराष्ट्र मन्त्रालयका पदाधिकारीहरूले खँदिलो भाषण तयार पारेका थिए । अन्तर्राष्ट्रिय समुदायसामु त्यो नेपालको कार्यपत्र जस्तो नै थियो ।

जसमा नेपालको विशेष सन्दर्भ र चासो पनि पेश गरिएको थियो– जस्तै; शान्ति मिशनको कमाण्ड तहमा नेपाली सैनिक अधिकृतहरूलाई पनि सामेल गरिनुपर्ने, काठमाडौंस्थित एशियाली निरस्त्रीकरण केन्द्रलाई क्रियाशील बनाउनुपर्ने, नयाँ संविधानका समावेशिता सम्बन्धी विशेषता आदि, इत्यादि ।

सामग्रीमा समस्या थिएन, प्रस्तुतिमा भने थियो । प्रम देउवाले घरीघरी अंग्रेजी शब्दको गलत उच्चारण गरे । अप्ठेरो गरी २२ मिनेट लामो भाषण गर्दा महासभामा उपस्थितहरूसँग ‘आई कन्ट्याक्ट’ न्यून थियो ।

कहिले टोपी मिलाउँथे, घरीघरी चश्मा ठीक ठाउँमा छ छैन छाम्दथे, कहिले हातले मुख र नाक मुसार्थे । अति कष्ट गरिकन भाषण पढ्दै गरेको भान हुन्थ्यो । ‘बीपी कोइराला’ सम्म पनि सही उच्चारण गरेनन् ।

न्यूयोर्कको कोलम्बिया युनिभर्सिटीमा आयोजित ‘वल्र्ड लिडर्स फोरम’ मा फ्याकल्टी र विद्यार्थीले खचाखच कार्यक्रमको प्रश्नोत्तर चरणमा पनि प्रम देउवाको प्रस्तुति न फरासिलो थियो न त भन्न चाहेको कुरा राम्ररी पेश गर्न सके ।

हामीलाई थाहा छ, प्रश्न गरिएका लगानीको वातावरणदेखि समावेशितासम्मका मुद्दा सन्दर्भमा प्रम देउवामा ज्ञानको कमी छैन । किनकि, यही विषय भोगेका र यिनमा काम गरेका छन्, उनले ।

संविधान पारित गरेको पनि उनी र उनका समकालीन नेताहरूले नै हो र यस सम्बन्धी यावत् मुद्दासँग उनी परिचित छन् । तर, दिमागको कुरा अंग्रेजीमा राम्ररी प्रसारण हुन सकेन ।

यसकारण नेपालको शान्ति प्रक्रिया, नयाँ संविधान, भूराजनीतिक चुनौती, नेपाली जनताको धैर्य र ‘रिजिलिएन्स्’ लगायतका पक्षहरू मौकाको सदुपयोग गर्दै प्रष्टसँग प्रस्तुत भएनन् ।

राष्ट्रपति भण्डारीले भने प्रम देउवाले भन्दा फरक अनुभव गराइन्, पछिल्ला दुई विदेश भ्रमणका वेला । नयाँदिल्लीको राष्ट्रपति भवनमा आयोजित ‘गार्ड अफ् अनर’ कार्यक्रममा राष्ट्रपतिलाई भारतीय प्रम नरेन्द्र मोदीले सबैलाई चिनाइसकेपछि अप्रत्यासित रुपमा पत्रकारहरूसामु बोल्नुपर्ने भयो ।

त्यो ‘इम्प्रोम्प्टू’ क्षणमा राष्ट्रपतिले जसरी अभिव्यक्ति दिइन्, त्यो उदाहरणीय छ । त्यसको एक कारण आफ्नै भाषा नेपालीमा बोल्नु थियो ।

भारतको उक्त भ्रमणमा नयाँदिल्ली, गुजरात, उडिसा जता गए पनि राष्ट्रपतिद्वारा नेपालीमा उद्घोष भयो र त्यसमा भारतीयहरू प्रभावित भए पनि ।

अन्तर्राष्ट्रिय श्रम संगठनको ३१ जेठ २०७४ को उच्चस्तरीय सम्मेलनका लागि जेनेभा जाँदा राष्ट्रपति भण्डारीले औपचारिक भाषण नेपालीमै दिइन् ।

यो शायद नेपाल राज्यको कूटनीतिमै नयाँ प्रयोग थियो । नेपालीमै तयार पारिएको भाषणको उल्थामा राष्ट्रपति कार्यालय र परराष्ट्र मन्त्रालयको सहकार्य भएको थियो ।

राष्ट्रसंघका पाँच औपचारिक भाषा बाहेकका भाषामा भाषण हुँदा सम्बन्धित प्रतिनिधिमण्डलले तत्काल उल्था गर्ने दोभाषे (साइमल्टेनियस् इन्टप्रेटर) लाई अंग्रेजी प्रतिलिपि उपलब्ध गराउने चलन छ ।

दोभाषेहरूले पनि गल्ती गर्ने सम्भावना रहेन, अनि अन्तर्राष्ट्रिय तवरमा नेपाली भाषा नै गुन्जियो ।

औपचारिक कार्यक्रमहरूमा नेपाली भाषामै प्रस्तुत हुने गरी राष्ट्रपति भण्डारीको शैली अनुकरणीय छ । विशेषगरी अंग्रेजीमा सजिलो नहुने नेता/प्रतिनिधिहरूको लागि यो तरीका उपयुक्त हुन्छ ।

(प्रम देउवाको सं.रा.स. र कोलम्बिया विश्वविद्यालयको प्रस्तुति तथा राष्ट्रपति भण्डारीको नयाँदिल्ली राष्ट्रपति भवनमा मिडियासामुको अभिव्यक्ति तथा जेनेभामा आईएलओमा दिएको भाषण सबै यू६्यूबमा उपलब्ध छन् ।)

Post navigation

Previous Post:

The myth of public transport profitability

Next Post:

Lhotshampa, Rohingya

Leave a Reply Cancel reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Enter the keyword

About


Kanak Mani Dixit, 67, is a writer and journalist as well as a civil rights and democracy activist. He is a campaigner for open urban spaces, and is also active in the conservation of built heritage.

Tweets by KanakManiDixit

Books by Kanak Mani Dixit

Peace Politics of Nepal
Dekheko Muluk
Dekheko Muluk

Books by Kanak Mani Dixit

Peace Politics of Nepal
Dekheko Muluk

Blogroll

  • Himal Southasian
  • Madan Puraskar Pustakalaya
  • Spinal Injury Rehabilitation Center
  • हिमाल खबरपत्रिका

Categories

Recent Tweets

Tweets by KanakManiDixit

© 2023 Kanak Mani Dixit | Built using WordPress and SuperbThemes