Skip to content

Kanak Mani Dixit

  • Home
  • About
  • हिमाल खबरपत्रिका
    • उकालो लाग्दा
  • Nepali Times
    • On the way up
  • Himal Southasian
    • HIMAL
  • Others
    • Articles about Kanak Mani Dixit
    • नागरिक
    • Scroll.in
    • The Kathmandu Post
    • The Rising Nepal
    • Podcasts
  • Books
    • Adventures of a Nepali Frog
  • Petitions
  • Videos
    • Saglo Samaj

सुरक्षामा छड्के

July 23, 2021 by admin

हिमाल खबरपत्रिका (१६-३० माघ २०५८) बाट

प्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवा ७ माघमा पोखरा पुग्नुभएको थियो । जता जाँदा पनि उहाँको मोटरकेड वरिपरिको सुरक्षा कडिकडाउ सबैको ध्यान खिच्ने खालको थियो; बन्दुक तेर्साउँदै दौडेका पुलिस, सशस्त्र पुलिस, सेनाका जवान, बडेमानका जीप र पिकअपहरू, झ्पिझ्पि बत्ती र साइरेन । प्रधानमन्त्रीका निम्ति बाटोघाटोमा देखाइएको यो सुरक्षाको प्रदर्शन साँच्चै ‘भव्य’ थियो । तर के पब्लिकको नजरबाहिर पनि माओवादीसँग सशस्त्र सङ्घर्षमा लागेका प्रधानमन्त्रीको सुरक्षा त्यतिकै बलियो थियो त ? त्यही साँझ्; पोखराकै एउटा तारे होटलमा प्रधानमन्त्रीज्यू सीडीओ लगायत अरू स्थानीय पदाधिकारीहरूसँग गम्भीर छलफलमा व्यस्त हुनुहुन्थ्यो । बाहिर होटल अगाडिपट्टि पार्किङ लटमा पुलिस र सेनाका जवानहरू छ्यापछ्याप्ती थिए । भित्र रेस्टुरेन्टमा भने तिनका हाकिमहरूको निःशुल्क डिनरको कार्यक्रम जम्न थाल्यो । यो पङ्क्तिकार छेवैको टेबुलमा बसी–बसी सब हेरिरहेको थियो । पर्यटक सुकेको बेला होटलमा प्रधानमन्त्री नै ल्याइदिएपछि त्यो डिनर त “अन् द हाउस” भएको स्पष्टै झ्ल्को पाइन्थ्यो । उहाँहरूको साँझ्को ‘ड्यूटी’ बियरबाट शुरु भयो, चिकन चिल्लीका साथ । (ड्यूटी किनभने उहाँहरू सबै औपचारिक बर्दीमै हुनुहुन्थ्यो ।) माथि प्रधानमन्त्री आफ्नो सुरक्षाप्रति निर्धक्क रही मिटिङमा व्यस्त हुनुहुन्थ्यो होला, तल ती साप र अफिसरहरूको भने पार्टी भर्खर शुरु हुँदैथियो । बियर पश्चात् सबैको हातको लागि स्कच र सोडा मगाइयो, आयो । पेगमाथि पेग लाग्दा रेस्टुरेन्टमा हल्लाको डेसिबल लेभल पनि बढ्दैगयो । अनि तन्दुरी डिनर र त्यसपछि डिसर्ट त खानै प¥यो । कसैले एपल पाई मगाए, कसैले फ्रुट स्लाइड त कसैले चोकलेट ग्याटो अर्डर गरे । कुनै परिकारको अर्डरमा वेटरले, “त्यो त छैन हजुर, सकियो” भन्दा एउटा साहेबको उर्दी थियो, “छैन भने बनाउनु प¥यो ।”

मीन बज्राचार्य

यसै क्रममा माथि प्रधानमन्त्रीज्यूको मिटिङ, तल सुरक्षाकर्मी प्रहरी र सेनाका अफिसरको अति सौहार्दपूर्ण वातावरणको त्यो सामूहिक भोजन । यो पङ्क्तिकार त्यहाँबाट हिँड्दा दश बजिसकेको थियो, र फर्केर हेर्दा; सेना र प्रहरीका अफिसर गफ गर्दै, चुरोट तान्दै मेचमा ढल्किसकेका र उनीहरूको वरिपरि माछापुछ«ेमा बादल लागेजस्तै चुरोटको धुवाँ ढकमक्क ढाकिएको थियो । यस्तो सम्वेदनशील राष्ट्रिय घडीमा पनि अति से अति सतर्क हुनुपर्ने सेना र प्रहरीको “नेपाली ताल” देख्दा अरूसँग के आश गर्न सकिएला जस्तो लाग्यो । त्यो तारे होटलको रेस्टुरेन्टमा छर्लङ्ग देखिएको “नेपाली ताल” का लक्षणहरू यस्ता थिएः

१. ओहदाको दुरुपयोग ।

२. व्यावसायिकपनको अभाव ।

३. “पाएको बेलामा भ्याइदिइहाल्ने” प्रवृत्ति ।

४. सतर्कता र कर्तव्यप्रति सचेतताको कमी । लोकलाजप्रति बेवास्ता ।

५. अति गम्भीर कार्य र अभिभारालाई पनि हल्का पाराले लिने बानी ।

मजा गर्नमा मग्न ती सेना र प्रहरी अफिसर (जसको सतर्कताको लेभल अरू समयभन्दा बढी यस घडीमा हुनुपर्दथ्यो) लाई यति पनि होस रहेन कि, कसैले हेरिरहेछ कि ? माओवादीले नभए कमसेकम पत्रकारले । आखिर यस्तै “नेपाली ताल” ले माओवादी जन्मायो । माओवादीको “नेपाली ताल”ले देशव्यापी आतङ्क उब्जायो र अनि सङ्कटकाल । नेता, पार्टी, प्रशासक, प्रोफेसर, शिक्षक, पत्रकार, उद्यमी, लेखक, वकिल, न्यायाधीश, कर्मचारी, विकासे व्यवसायी आदि सबैको “नेपाली ताल”ले सद्दे देशलाई चकनाचुर पार्दैछ । र, पोखरामा त्यो दिन थाहा भयो; प्रहरीको त के कुरा हालसालै मैदानमा उत्रेको सेनाको पनि “नेपाली ताल” उस्तै रहेछ । यो देश सबैको साझ जस्तै “नेपाली ताल” पनि साझ्ै रहेछ ।

नेपाली ताल

अन्त पनि नेपाली तालले असर पारिरहेछ, जताततै नै नेपाली ताल छ । यस्तो तालले हुनसक्ने कुरा पनि हुन दिँदैन । एउटा लिस्ट नै बनाए पनि हुन्छ । साझ यातायात, एउटै भरपर्दो पब्लिक ट्रान्सपोर्ट भन्न मिल्ने सेवा, यता आएर ‘लिक्विडेसन’ मा परेको छ । सायद राजनीतिज्ञ र व्यापारी सबैको आँखा ‘लिक्विडेसन’ पछि त्यो पुल्चोकको डिपो हात पार्नेमा छ । तर यत्रो इतिहास बोकेको, सेवा पु¥याएको संस्था आफ्नै अगाडि मर्दा कसैलाई कपाल दुखेको छैन । भक्तपुरेहरूलाई पनि ट्रलिबसको मरणले केही असर परेको देखिँदैन । मनकामनाको प्राइवेट रोपवेको सफलताको चर्चा हरेक जिब्रोमा छ भने थानकोट नजिक अचल हेटौँडा रोपवेको दशामा कसैको नजर पुगेको छैन । काठमाडौँ उपत्यकाको मुटुमा तराईबाट सीधै ढुवानी गर्न सकिने यो तम्तयार साधन बन्द भएको दुई वर्षभन्दा बढी भइसक्यो, तर अर्थशास्त्री, वातावरणवादी, पत्रकार, गैसस, भलाद्मी, कर्मचारी, राजनीतिज्ञ कसैलाई यसको पर्वाह छैन । मौका परे चन्द्रागिरी डाँडाको फेदीमा (मातातीर्थभन्दा अलि माथि) गएर जो–कोहीले आकाशतिर हेरे हुन्छ । सयौँ फिटमाथि वारि डाँडाबाट पारि तन्किएको तारमा दुई टुहुरा रोपवे कार देखिन्छन् । दुईवर्ष बढी भयो तिनीहरू जहाँको तहीँ अडेका छन् । देशको दुर्दशालाई यो अचल रोपवेले कसरी प्रतिबिम्बित गर्छ, विचार गरौँ, “नेपाली ताल” ।

Post navigation

Previous Post:

Beautiful neighbourhood

Next Post:

श स ँ फ श् ज

Leave a Reply Cancel reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Enter the keyword

About


Kanak Mani Dixit, 67, is a writer and journalist as well as a civil rights and democracy activist. He is a campaigner for open urban spaces, and is also active in the conservation of built heritage.

Tweets by KanakManiDixit

Books by Kanak Mani Dixit

Peace Politics of Nepal
Dekheko Muluk
Dekheko Muluk

Books by Kanak Mani Dixit

Peace Politics of Nepal
Dekheko Muluk

Blogroll

  • Himal Southasian
  • Madan Puraskar Pustakalaya
  • Spinal Injury Rehabilitation Center
  • हिमाल खबरपत्रिका

Categories

Recent Tweets

Tweets by KanakManiDixit

© 2023 Kanak Mani Dixit | Built using WordPress and SuperbThemes