Skip to content

Kanak Mani Dixit

  • Home
  • About
  • हिमाल खबरपत्रिका
    • उकालो लाग्दा
  • Nepali Times
    • On the way up
  • Himal Southasian
    • HIMAL
  • Others
    • Articles about Kanak Mani Dixit
    • नागरिक
    • Scroll.in
    • The Kathmandu Post
    • The Rising Nepal
    • Podcasts
  • Books
    • Adventures of a Nepali Frog
  • Petitions
  • Videos
    • Saglo Samaj

पुष्पकमल हुँदो हुँ त…

July 23, 2021 by admin

हिमाल खबरपत्रिका (१६-३१ बैशाख २०६८) बाट

खुला समाजमा अवतरण भएर नेपाली जनता तथा अन्तर्राष्ट्रिय जगतको त्यत्रो सदासयता प्राप्त गर्दा पनि एनेकपा (माओवादी)ले आफ्नो सौभाग्य बुझन सकेन । क्याडरहरूलाई झुक्याउँदै र नागरिकहरूलाई तर्साउदै छलकपट र दुर्इज्रिब्रे बोलीद्वारा अगाडि बढ्न सकिन्छ भन्ने ठान्यो । नागरिक समाजलाई भुल्याउन ऊ सालाखाला सफल भयो । र, युद्धशास्त्रको नियम अनुसार कहिले राष्ट्रपति, कहिले भारत, कहिले गिरिजाप्रसाद, कहिले माधवकुमार नेपाललाई शत्रु खडा गरेर आफ्ना कार्यकर्तालाई मोटिभेट गर्दै अगाडि बढ्न खोज्यो । तर शत्रुको भण्डार पनि रित्तिँदै गए जस्तो छ, आजभोलि ।

हिमाल अर्काइभ

कहिले व्रि्रोह, कहिले शान्ति र संविधानको रट लगाउने एनेकपा माओवादीका अध्यक्ष पुष्पकमल दाहालले आफ्ना क्याडरलाई पनि आफ्नै उपयोगितावादको मुहारमा ढालिसकेको जस्तो देखिन्छ । कार्यनीति र रणनीति भन्दै एकैचोटि विपरित दिशामा तान्दा पनि चुमुक्क परेर गइदिने( यता पनि उता पनि । तर, अब अध्यक्ष दाहालले काँडाको छेकबार नाघेर एक पटकको लागि साहसिक रणनीतिक कदम चाल्नुपर्ने बेला आएको छ । स-साना शत्रुको खोजीमा हिँड्नु परेको कारण पनि अब उनले रणनीतिक छलाङ्ग मार्नै पर्नेछ । त्यसअनुसार अध्यक्ष दाहालले एउटा भाषण दिनेछन् र शक्तिखोर भिडियो टेप जस्तै प्रशिक्षणका लागि आफ्नो पार्टीपङक्तिमा बाँड्नेछन् ।

“कमरेडहरू, हामी माओवादी पार्टी हिंसा, भय, पैसा र प्रोपोगाण्डाको प्रयोग गर्दै यहाँसम्म आयौं, तर यसभन्दा अगाडि बढ्नको लागि हाम्रो वास्तविक रुपान्तरण जरुरी छ । सम्पूर्ण पार्टीपङक्तिको भविष्य सुनिश्चित गर्न पनि यो रणनीतिक परिवर्तन जरुरी छ । हाम्रो जनयुद्ध त एउटा सानो दललाई ठूलो बनाउने उपाय मात्र थियो, जसमा हामी सफल भएका छौं । भारतविरोधी उग्रराष्ट्रवाद त मुलुकभरका युवालाई आफूतिर लहस्याउने तरिका मात्र थियो, अब ती युवा हाम्रा भइसके, कतै जान सक्दैनन् । जातीय संघीयता त जनजाति समुदायका कोही-कोहीलाई आफूतिर आकषिर्त गर्ने ट्याक्टिस मात्र थियो ।

हामी र्सवहाराको नाम भजाउँदै यहाँसम्म त आयौं । तर, जुन कारणले हामीले सही समयमा जनयुद्धलाई तिलाञ्जली दियौं, त्यसैगरी उग्र सिद्धान्त, रणनीति र कार्यनीतिलाई खुला घोषणासहित त्याग्ने बेला आएको छ । अब उग्रवाम पार्टी रहिरहँदा तपाईं क्याडर र हामी नेतालाई फाप्नेवाला छैन । त्यस्तो अवस्थामा फुट, शक्ति ह्रास र विलयको बाटो निश्चित छ ।

आज हेर्नुस्, हाम्रो पार्टीको थैली भरिभराउ छ( मुलुकभर चन्दा सङ्कलन, राज्य ढुकुटीको प्रयोग तथा हर क्षेत्रमा रकम असुलीका कारण । त्यो राशीको प्रयोग पूरै मेरो हातमा केन्द्रित छ, जुन हाम्रो पार्टी अग्रगमनको लागि प्रयोग गर्न म कटिबद्ध छु । दलभित्र कोही कोही सैद्धान्तिक अडानको कुरा गर्दछन्, तर तपाईं र मलाई थाहा छ त्यो अधोगतिको बाटो हो । मसँग रहनुभए तपाईंको राजनीतिक नभए पनि व्यावसायिक भविष्य निश्चित छ । उनीहरूसित गए टुटेफुटेका साना वाम पार्टीको जस्तो हुनेछ तपाईंको हालत ।

आज हाम्रा प्रतिस्पर्धी दलहरूमा आन्तरिक ध्रुवीकरणको बेला हामीले फाइदा लिनुपर्ने हो, न कि आफैं निर्रथक विवादमा फँस्ने। हाम्रो र्सवहाराको लागि भनिएको अभियान त प्रयोग थियो, हामीले त अब अन्तर्राष्ट्रिय भूराजनीतिक मागअनुसार रुपान्तरित भएर तपाईंहरूको करिअर सुनिश्चित गर्ने पो हो । एनेकपा -माओवादी) हेर्दा विशाल पार्टी भए तापनि लोकतान्त्रिक दलहरू जति दह्रो छैन, किनकि यो पैसा, तनखा, असुली र भयको भरमा टिकेको पार्टी हो। त्यसैले हामीले २०६३ मा जनयुद्ध त्यागे जस्तै आज अब अर्को फड्को लिनु जरुरी भएको छ ।

१४ जेठ २०६८ आइपुग्न एक महिना मात्र बाँकी हुँदा म केही साहसिक कदमको प्रस्ताव तपाईंहरू सामु राख्दछु । र, म यो प्रस्ताव शान्तिप्रेमी, मानवतावादी, लोकतन्त्रवादी, बहुलवादी भएर गर्दै छैन; माफ गर्नुहोला । म हाम्रो दलको प्रभाव कायम राखेर तपाईंहरूको भविष्य, आम्दानी, प्रभाव, सुरक्षा सुनिश्चित गर्न यसो गर्दैछु । त, मेरा प्रस्ताव छनः

– शिविर व्यवस्थापन गर्ने, ५-६ हजार पूर्व लडाकूलाई सुरक्षाफौजमा गाभेर र बाँकीलाई प्रतिव्यक्ति रु.४-५ लाख दिलाएर ।

– अन्य दलको मागअनुसार पूर्ण लोकतान्त्रिक संविधान स्वीकार्ने, किनकि यसमा हामीलाई कुनै नोक्सान छैन । आउँदो चुनावमा जित हाम्रै हो । यसो गर्दा हाम्रो खोइरो खन्ने देशी-विदेशी दलालहरूको मुखमा बुझो लाग्नेछ ।

– जातीय संघीयता हामीले बोक्न नसक्ने भारी भइसक्यो, त्यसैले अब यसलाई एउटा उच्चस्तरीय आयोग बनाएर थान्को लगाउनुमै पार्टी कार्यकर्ताको भलो छ ।

– राजनीतिमा हिंसाको प्रयोगको पार्टी रणनीतिलाई घोषित रूपमा त्याग्ने । कुनैबेला जनयुद्धको प्रयोगको लागि पनि जनतासामु हामीले क्षमायाचना गर्नुपर्ने हुन्छ, तर यो आजै गरी नहाल्ने ।

– यति गरेपछि हामीले आफ्नो नाम परिवर्तन गर्ने र देश र संसारसामु हाम्रो नयाँ नाम हुनेछ( एकीकृत नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी (लोकतान्त्रिक माओवादी) । अर्को एउटा चमत्कार हुनेछ यो, नेपालमा लोकतान्त्रिक माओवादीको जन्म । संसारले ताली पिट्ने छ, चुनावमा जानेछौं भोट हाम्रै हुनेछ ।”

यी वचनद्वारा पुष्पकमल दाहालले आफ्ना क्याडरलाई मनाउनेछन् । किनकि उपयोगितावादी पङ्क्तिलाई पनि थाहा छ, जनयुद्धको नाटक त यहाँसम्म आउनका लागि थियो । जो जो सही सिद्धान्तका लागि लडेका थिए तीमध्ये अधिकांश आत्मा त कहाँ पुगिसके कहाँ !

यसरी जोखिम मोल्न सक्ने पुष्पकमल दाहालले आफ्नो दलको यात्रामा कायापलट गरे रे । संविधान लेखियो र चुनाव तुरुन्तै घोषणा गरियो । के हुन्छ त्यतिबेला अन्य दलको अवस्था – जब एनेकपा -लोकतान्त्रिक माओवादी) पैसाको थैली, हातबाट नत्यागेको डण्डा, प्रोपोगाण्डा र गैर-उत्तरदायी आश्वासन लिएर चुनावी मैदानमा उत्रन्छ, त्यतिबेला अन्य दलहरू गाउँ-गाउँ, जिल्ला-जिल्लामा वैचारिक प्रतिस्पर्धी बनेर सङ्गठित भएर अगाडि बढ्छन् कि बढ्दैनन् – कम्तीमा नेपाली काङ्ग्रेस र नेकपा -एमाले) आउँदो चुनावमा मजबुत वाम-लोकतान्त्रिक गठबन्धन बनाएर जान सक्छन् कि सक्दैनन् –

माओवादी दल टुक्रन्छ भनेर रुमल्लिएर निष्क्रिय रहनुको सट्टा उनीहरूले गाउँ-जिल्लामा सक्रिय हुनु जरुरी छ । नत्र संसार र जनतालाई आफू लोकतान्त्रिक भएको देखाएको तर एकदलीय शासनको आकाङ्क्षा नत्यागेको माओवादी दलले राम्रै परिणाम ल्याउनेछ । अनि आफ्नो वास्तविक एकतन्त्रीय योजना प्रयोगमा ल्याउने छन् अध्यक्ष पुष्पकमल दाहालले । तर, अध्यक्ष दाहालले रचेको योजना नै जहिले पनि लागू हुनेछ भन्ने सुनिश्चित कहाँ छ र ?

Post navigation

Previous Post:

Videos from the launch of “Peace Politics of Nepal”

Next Post:

Location! Location!

Leave a Reply Cancel reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Enter the keyword

About


Kanak Mani Dixit, 67, is a writer and journalist as well as a civil rights and democracy activist. He is a campaigner for open urban spaces, and is also active in the conservation of built heritage.

Tweets by KanakManiDixit

Books by Kanak Mani Dixit

Peace Politics of Nepal
Dekheko Muluk
Dekheko Muluk

Books by Kanak Mani Dixit

Peace Politics of Nepal
Dekheko Muluk

Blogroll

  • Himal Southasian
  • Madan Puraskar Pustakalaya
  • Spinal Injury Rehabilitation Center
  • हिमाल खबरपत्रिका

Categories

Recent Tweets

Tweets by KanakManiDixit

© 2023 Kanak Mani Dixit | Built using WordPress and SuperbThemes